Branża rolnicza stanowi spore wyzwanie dla firm informatycznych. Przede wszystkim ze względu na charakter pracy, którą trudno zamknąć w biurze i która wymaga przemieszczania się na licznych lokalizacjach typu: pola, szklarnie, magazyny, ogrody, plantacje itp. Kolejnym problemem jest przywiązanie właścicieli firm do tradycyjnych metod kontrolowania produkcji. Do dnia dzisiejszego królują zeszyty i ręczne zapiski lub ewidencja „przechowywana” tylko i wyłącznie w pamięci rolnika. Nawet jeśli firma zakupiła sprzęt komputerowy, zazwyczaj innowacja i tak skutkuje przepisywaniem danych z kartki do tabeli w Excelu. Nic dziwnego, że przedsiębiorcy obawiają się inwestycji, jeśli mają tego typu doświadczenia związane z informatyzacją.

Przedstawione w artykule korzyści wdrażania systemów IT opierają się na zupełnie innym podejściu do unowocześniania branży agro. Jako firma informatyczna, KORSOL specjalizuje się w szytych na miarę rozwiązaniach informatycznych, które pomagają digitalizować dokumentację, uporządkować i kontrolować procesy produkcyjne, przyśpieszają wymianę informacji i wprowadzają automatyzację działań oraz podejmowanych decyzji. Systemy typu TraceON to nowoczesne narzędzia, których nadrzędnym celem jest skrócenie i ułatwienie pracy, a nie dodawanie kolejnych obowiązków klientom. Wydaje się, że nakłady na nowy system informatyczny nie są pierwszą potrzebą, jednak inwestycja w odpowiednio wdrożony system traceability stosunkowo szybko przynosi spodziewany zwrot. Nie trzeba się zatem martwić, że zainwestowało się pieniądze, które się nie zwrócą, a za chwilę mogą być potrzebne gdzie indziej.

Co rolnicy zyskują dzięki traceability?

Lista korzyści może być długa. Wiele zależy jednak od funkcjonalności, na jakie zdecyduje się firma i poziom dokładności kontroli poszczególnych procesów. Podstawowym działaniem jest oznaczenie jak najmniejszych jednostek logistycznych odpowiednimi kodami, dzięki którym będzie można później powiązać towar ze zleceniem.

Traceability w nawadnianiu roślin

Zacznijmy od kwestii fundamentalnej dla producentów żywności, czyli od nawadniania. Kontrola przepływu wody z możliwością odczytu online pozwala obserwować na bieżąco poziom nawodnienia roślin oraz wyliczać optymalne dla poszczególnych odmian ilości wody. Zapis reakcji upraw na podane dawki pozwala ustalić zapotrzebowanie dla poszczególnych odmian. W razie utraty plonów, producent jest w stanie prześledzić sposób nawadniania i dzięki temu dowiedzieć się, czy właśnie to było przyczyną strat. Z kolei jeśli od któregoś z kontrahentów napłynie reklamacja w związku z niedostateczną jakością towaru, rzetelny dostawca może udowodnić, że wina nie leży po jego stronie.

Co ważne, w przypadku kluczowego surowca wykorzystywanego w produkcji roślin jakim jest woda, konieczne jest stałe prowadzenie zapisów dotyczących jej jakości i zużycia. Okresowe badania przeprowadzane na próbkach wody mogą być dodatkowo ewidencjonowane i przechowywane jako dowód dla organów kontrolnych. Dowód łatwy do znalezienia, dostępny natychmiastowo i bezpiecznie zapisany.

Traceability, a marnowanie żywności i półproduktów

Problem, z którym rolnicy oraz producenci żywności borykają się od zawsze, a który ostatnio jest coraz usilniej nagłaśniany. W dobie kurczących się zasobów naturalnych i wciąż rosnącej populacji, ważne jest zapobieganie marnotrawstwu. Już teraz wiele sieci supermarketów oferuje tanią żywność, która utraciła część walorów estetycznych lub której przydatność do spożycia niedługo się skończy. Międzynarodowe organizacje typu FAO/ONZ usilnie propagują przeciwdziałanie marnotrawstwu, stawiając na edukację i rozwój małych gospodarstw rolnych oraz lokalnych firm w branży spożywczej. Dysproporcja pomiędzy bogatymi państwami, w których na porządku dziennym wyrzuca się dziesiątki ton żywności, a krajami rozwijającymi się, w których wciąż wielu ludzi cierpi głód, jest kolosalna.

Choć problemy społeczne nie mają bezpośredniego wpływu na rozwój produkcji rolnej, to już marnowanie żywności stanowi dla nich realny problem i utratę pieniędzy. Oczywiście mowa tu o wielkiej ilości odrzutów produkcyjnych, które nie trafią do dystrybucji ze względu na nieodpowiednie warunki przechowywania, zbyt późne zbiory, choroby i uszkodzenia mechaniczne. Co zwykle powoduje wyrzucanie żywności jeszcze na etapie produkcji? Z jednej strony są to zdarzenia losowe (trudno jest przewidzieć np. gradobicie), z drugiej brak bieżącej kontroli. Rzadko marnotrawstwo wynika to z zaniedbań ze strony samego właściciela, sprawa dotyczy przede wszystkim braku odpowiednich narzędzi do monitorowania zdarzeń w firmie.

Rolnik posiadający system traceability jest w stanie wykryć nieprawidłowości natychmiast po ich wystąpieniu lub nawet przewidzieć je. Monitorowanie pracy maszyn, badanie wydajności pracowników, rejestrowanie parametrów odczytywanych przez czujniki – to wszystko daje bieżącą informację o stanie każdej partii towaru. Co więcej, okresowe wewnętrzne kontrole jakości mogą być zapisywane wraz z materiałem zdjęciowym i rekomendowanymi zabiegami. To daje pewność, że wnioski i zalecenia specjalisty nie zgubią się i nie zostaną pominięte w dalszym procesie. Producent dzięki powyższym narzędziom kontrolnym jest w stanie szybko reagować na powstające trudności i korygować je, zanim żywność ulegnie zniszczeniu. I tu powstaje realny zysk: mniej odrzutów z produkcji to więcej sprzedanego towaru, a więc większy przychód.

TraceON i oszczędności na produkcji

Z tematem marnotrawstwa łączy się także problem nadmiarowego zużycia materiałów koniecznych do produkcji, środków chemicznych, energii i innych surowców. Jeżeli uprawa prowadzona jest w sposób mało precyzyjny, rolnik naraża się na niepotrzebne straty, a jego wiedza na temat upraw może pójść na marne, jeżeli pracownicy nie stosują wskazanych, wypracowanych przez lata metod. Trudno też wypróbowywać nowe strategie, jeśli robi się to po omacku i bez rzetelnego gromadzenia wyników z poprzednich sezonów. Na wszystkie powyższe problemy remedium stanowi traceability. Ścisła kontrola parametrów produkcji daje możliwość wyliczenia rzeczywistego zapotrzebowania na materiały. Identyfikowalność produktu niewiele pozostawia przypadkowi, pozwala precyzyjnie wyliczać np. ilości nawozu potrzebne roślinom, poziom temperatury lub naświetlenia oraz wspomnianą już wcześniej intensywność nawadniania. Zbieranie szczegółowych informacji o każdym etapie produkcji daje bogatą bazę informacji będących podstawą do zoptymalizowania uprawy: jak najbardziej intensywnej, ale jednocześnie oszczędnej i zrównoważonej. Nienadmiarowe, a więc tańsze zakupy i jednocześnie zmaksymalizowany plon – czego chcieć więcej?

Systemy takie jak TraceON zakładają stałe raportowanie o czynnościach wykonanych na jak najmniejszej partii towaru, co daje producentowi dokładną informację o sposobie uprawy. Często zdarza się, że pracownicy nie wykonują czynności w taki sposób, w jaki producent ustalił jako najlepszy dla roślin. Następuje pogorszenie jakości upraw lub nawet całkowita utrata plonu. Właściciel odczytuje to w ten sposób, że jego metody nie działają i zaczyna niepotrzebnie poszukiwać nowych, co znów generuje nadmiarowe zakupy oraz straty z powodu kolejnych eksperymentów na produkcji. Wszystkich tych problemów można by było uniknąć poprzez lepszą kontrolę czynności, mierzenie zużycia materiałów oraz potwierdzanie wykonanych obowiązków. Bardzo szczegółowy zapis poszczególnych danych związanych z uprawą jaką daje traceability, umożliwia rolnikowi oszczędzanie na ponoszonych kosztach produkcyjnych oraz chroni go od strat z powodu błędów pracowników.

Jak uniknąć reklamacji dzięki TraceON?

Wspomniane wewnętrzne kontrole oprócz zapobiegania marnotrawstwu mają jeszcze jedną ważną zaletę: zgromadzone dane z produkcji są zabezpieczone na wypadek inspekcji ze strony organów zewnętrznych. Zapisane w systemie traceability dokumenty, zdjęcia, odczyty i zalecenia stanowią niezbity dowód jakości pracy i dokładania starań o bezpieczeństwo produktu. W przypadku gdy firmie zarzuca się stosowanie nieodpowiednich metod i przez to doprowadzenie do wadliwości towaru, producent jest w stanie wykazać kolejne kroki podejmowane przez specjalistów, szybkość reakcji np. na wykrytą obecność szkodników, decyzje o warunkach przechowywania itp. W razie pomówień lub oskarżeń o nieodpowiednie metody działania, wytwórca może się bronić, wykazując kroki podjęte w celu zachowania najwyższych standardów. Dowód regularnych kontroli i stosowania najlepszych praktyk przydaje się także w kontaktach z kontrahentami oraz w przypadku próby reklamowania pełnowartościowych partii produktu. Producent posiadający system identyfikowalności ma możliwość wykazania, w jakim stanie były produkty w każdym momencie, aż do wydania do transportu. Zysk pojawia się w chwili, gdy rzetelny wytwórca jest w stanie ustrzec się przed nieuzasadnionym żądaniem zwrotu pieniędzy za towar.

Prześledźmy ten problem, bazując na konkretnej sytuacji, która nie raz dotknęła naszych klientów. Producent roślin wysyła je w dobrym stanie do dystrybutora. Transport odbywa się w odpowiednich warunkach i towar przyjeżdża na miejsce nienaruszony i gotowy do sprzedaży. Dystrybutor przyjmuje partię na magazyn, jednak zapisuje jedynie datę, nazwę dostawcy oraz niepowiązany z niczym numer identyfikacyjny. Następnie rośliny lądują pomiędzy paletami innych towarów i w ferworze zadań zostają zapomniane. Po dwóch tygodniach i otrzymaniu kilku kolejnych dostaw od producenta dystrybutor odkrywa w głębi hali zeschnięte resztki roślin. Od razu zwraca się do wytwórcy z reklamacją i wykazuje jako dowód dokumentację dostawy sprzed dwóch dni. Producent nie chce uwierzyć, że rośliny dostarczane zawsze w ten sam sposób w jednym przypadku okazały się niepokojąco nietrwałe. Jeden z pracowników dostawcy przyjeżdża do magazynu, wyciąga smartfon i podchodzi do pierwszego z brzegu kartonu z wadliwym towarem. Skanuje naklejony na nim kod i natychmiast otrzymuje informację, że dana partia została wydana do klienta już kilkanaście dni temu. Gdyby producent nie powiązał numeru identyfikacyjnego z kodem i w systemie nie umieścił kompletu informacji o roślinach, musiałby oddać pieniądze nieuczciwemu dystrybutorowi. W tej sytuacji nie tylko zaoszczędził pieniądze, ale również wykazał się ogromną skrupulatnością na tle innych firm.

Traceability zapewnia prestiż i zaufanie

Wielkie przedsiębiorstwa dystrybucyjne, supermarkety i dyskonty obecnie stosują coraz bardziej restrykcyjne zasady oceniania swoich dostawców oraz wymagają coraz większej transparentności. Ich działalność jest stale widoczna, a bezpośrednia styczność z klientami czyni je najbardziej narażonymi na różnego rodzaju reklamacje. Nic więc dziwnego, iż zawsze starają się świecić przykładem dbałości o bezpieczeństwo produktów spożywczych. Od jakiegoś czasu stanowią główną siłę napędową promowania kultury bezpieczeństwa żywności i wszelkich nowości związanych z kontrolą produkcji. W związku z tym producenci żywności aspirujący do kontraktów z dużymi klientami muszą co najmniej dorównywać im pod względem kontroli. Posiadanie systemu takiego jak TraceON to natychmiastowy sygnał dla innych firm, że producent jest poważnym partnerem, od którego można spodziewać się wysokiej jakości towaru oraz sprawnego przepływu danych. To z pewnością ułatwia nawiązywanie współpracy biznesowej, skraca negocjacje oraz pozwala unikać nieporozumień w przyszłych kontaktach pomiędzy przedsiębiorstwami. Traceability opłaca się rolnikowi zarówno jako dowód jakości jak i poprzez podniesienie prestiżu przedsiębiorstwa wobec innych producentów.

Korzyści z traceability dla rolników

Przedstawione powyżej korzyści to tylko początek pozytywnych zmian, jakie niesie za sobą wdrożenie identyfikowalności produktów. Są to też jedynie wybrane punkty, najbardziej uniwersalne dla większości producentów z branży rolniczej. Po zgłębieniu szczegółów pracy systemów traceability, każdy może znaleźć funkcjonalność, która rozwiąże jego indywidulany problem lub zapewni pożądane usprawnienie. Hodowcy, ogrodnicy, sadownicy, producenci nasion, maszyn rolniczych, nawozów, nabiału itp. mają zupełnie inne potrzeby, choć wciąż pozostają mocno związani z branżą rolniczą. Każdy może jednak zyskać, stawiając na identyfikowalność produktu. 

#food #foodsafety #traceability #identyfikowalność #health #healthyfood #waste #foodwaste #ecology #sustainability #development #market #consciousness #control #production #health #safe #today #tomorrow #safety #trade #agriculture #farmer #rolnik #rolnictwo #opłacalność #eggectiveness #payoff #uprawy #marnotrawstwo #oszczędność #zysk #identyfikowalnośćproduktu #paszport #projektpaszportyzacji #agronews #benefits #safety #dlarolnika #okiemrolnika 

Sprawdź, system dla identyfikowalności produktów TraceON.