Owoce i warzywa generują spory dochód od hektara, co pozwala na przeciwdziałać biedzie pod warunkiem poczynienia odpowiednich inwestycji, zapewnienia infrastruktury oraz usług dla rolników. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie różnych aspektów rynku i łańcuchów jakości. Omówi on również rolę handlu międzynarodowego i połączeń pomiędzy rolnikami a rodzimym handlem.

Handel międzynarodowy

Handel międzynarodowy świeżych warzyw i owoców stanowi jedynie 7-8 procent całkowitej produkcji światowej, jednak nadal plasuje się wśród najbardziej dochodowego obrotu dobrami spożywczymi. Eksport jest również ważnym elementem napędowym dla ekspansji omawianego sektora, co z kolei znacznie pobudza krajowe rynki. Wzrost wskaźników eksportu znacząco prześcignął rozwój produkcji: handel globalny podwoił swój zasięg w latach 2000-2018. O ile ilości eksportowanych świeżych produktów są niskie w stosunku do całej produkcji, zyski z handlu wskazują, że owoce i warzywa mają ogromny potencjał gospodarczy. To z kolei może przyczynić się zarówno do rozwoju rolnictwa jak i wzrostu narodowego produktu brutto w krajach wytwórczych.

Największe ośrodki produkcji i eksportu

Ameryka Łacińska, Wyspy Karaibskie oraz Azja ukształtowały się jako najważniejsze dla eksportu regiony, w których handel owocami i warzywami generuje ogromną wymianę międzynarodową. Kraje o średnim lub niskim dochodzie na mieszkańca mogą wykorzystać ich potencjał, aby importować niezbędne produkty spożywcze i inne zakupy.

Żyzna gleba, przyjazne warunki klimatyczne oraz wysoka ilość plonów uzyskiwanych w tych regionach umożliwia produkcję o wielkim zróżnicowaniu i na szeroką skalę oraz przez cały rok. Wiele państw ze wspomnianej grupy zainwestowało także w rozwój wydajności w sposób zinstytucjonalizowany oraz w konieczną infrastrukturę. Wzrost wskaźników handlowych był także możliwy dzięki innowacjom w technologii dystrybucyjnej i logistycznej, które z kolei obniżyły koszty transportu i czas dostawy. Świeże produkty roślinne dostępne są obecnie po przystępnych cenach przez cały rok i w wielu lokalizacjach na świecie.

Co wspomaga rozwój produkcji i handlu owocami i warzywami

Inwestycje z krajów importujących do państw producenckich oraz wielostronne umowy pobudziły tę gałąź handlu. Główni importerzy owoców i warzyw to Unia Europejska, Stany Zjednoczone (jedno i drugie jest także znaczącym eksporterem), Chiny, Kanada, Japonia oraz Federacja Rosyjska. Międzynarodowe umowy handlowe, takie jak porozumienie Światowej Organizacji Handlu (International Trade Organization Agreement on Agriculture) dotyczące rolnictwa oraz wielka ilość regionalnych umów handlowych doprowadziły do zniesienia opłat importowych, co między innymi również stymuluje rozwój handlu w omawianym sektorze.

Ekspansja globalnego handlu wywołana została również wzrastającym popytem w bogatych krajach, szczególnie w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej, dwóch największych blokach importujących. Preferowanie produktów bezpiecznych, wysokiej jakości i atrakcyjnie zapakowanych, świadomość prozdrowotna oraz coraz bardziej rozpowszechniona wiedza na temat wartości odżywczych owoców i warzyw – to wszystko składa się na zwiększoną konsumpcję. Dalsze napędzanie popytu jest skutkiem licznych kampanii promujących zdrowe odżywianie oraz coraz lepszej dostępności produktów gotowych do spożycia. Patrząc z drugiej strony, zmiany w upodobaniach konsumentów można zauważyć również w ilości świeżych produktów dostępnych przez cały rok na sklepowych półkach. Ta sama żywność była do niedawna uważana za całkowicie sezonową, bez możliwości rozszerzenia jej dostępności. Dla niektórych droższych produktów typu awokado, zmiany w preferencjach konsumentów mają kluczowe znaczenie w ich ekspansji. Z drugiej strony globalne zapotrzebowanie na inne produkty, np. ananas, mango czy papaja jest bardziej wrażliwe na wahania cen oraz na wzrost lub spadek zarobków ludności zamieszkującej regiony importujące.

Rola wielkich korporacji

Handel zdominowany jest przez duże, międzynarodowe korporacje, które przejęły większość zysków. To zjawisko może ograniczyć potencjał dla przeciwdziałania biedzie, który posiadają eksportowane warzywa i owoce. Rozwiązanie tego problemu stanowić może połączenie pracy dużych producentów z małymi, lokalnymi. Prowadzenie upraw na zlecenie jest kolejną drogą do zwiększenia udziału rolników w sektorze wysokodochodowych warzyw i owoców, jako że to rozwiązanie zapewnia pomoc mniejszym gospodarstwom w zakresie pomocy technicznej, udzielania kredytów, zapewniania wkładu własnego, ubezpieczenia oraz danych rynkowych.

Sprawdź, jakie zalety posiada TraceON.

Źródło: http://www.fao.org/3/cb2395en/CB2395EN.pdf