O tym, czym jest traceability pisaliśmy już we wcześniejszych artykułach, np. Zalety traceability dla ekologii i finansów. Jakie jednak prawo i normy determinują wdrażanie identyfikowalności w produkcji?
Identyfikowalność w łańcuchu żywnościowym - prawo i normy
Producentów żywności interesuje przede wszystkim norma ISO 22000, która determinuje zasady funkcjonowania Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności. Uzyskanie certyfikacji oraz wprowadzenie systemu pozwala na bezpieczniejszą i bardziej efektywną produkcję, większy rynek zbytu oraz podniesienie zaufania ze strony klientów. Wszystko to z kolei przekłada się na obniżenie strat i zwiększenie zysków. Norma ISO 22000 wymaga posiadania systemu traceability oraz zapisywania danych na wypadek np. wycofania produktów.
O traceability wspomina także Rozporządzenie 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego. Powołuje ono Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawia procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. Traceability pojawia się tu m.in. w artykule 18 pkt. 3, który brzmi następująco: „Podmioty działające na rynku spożywczym i pasz powinny utworzyć systemy i procedury identyfikacji innych przedsiębiorstw, którym dostarczyli swoje produkty. Informacje te zostaną przekazane na żądanie właściwych władz.” Monitorowanie dostawców i odbiorców poszczególnych komponentów ma za zadanie umożliwienie szybkiego wycofania produktów oraz lepszej identyfikacji zagrożeń w przyszłości.
O traceability wspominają w dość znacznym stopniu także dodatkowe standardy, według których działają duże sieci handlowe takie jak Tesco, Sainsbury’s. To np. IFS lub BRC, które stawiają szczególny nacisk na potrzebę identyfikowalności partii produktów, tak by śledzenie mogło odbywać się w jak najdokładniejszym stopniu. Jeśli zatem producent chce nawiązać współpracę z dużym odbiorcą (np. siecią handlową), najprawdopodobniej będą go obowiązywały ścisłe zasady identyfikowalności. W takim przypadku kontrola całego łańcucha dostaw to absolutne must have.
Na czym polega identyfikowalność w łańcuchu żywnościowym?
Traceability rozbija się zazwyczaj na dwie kluczowe czynności: tracking (śledzenie) oraz tracing (namierzanie).
Tracking – produkty powinny być na bieżąco monitorowane na każdym etapie procesu produkcji. Producent potrzebuje stałego nadzoru nad poszczególnymi czynnościami i lokalizacjami, nad ich jakością i bezpieczeństwem. Musi także być w stanie zaprezentować tą kontrolę w razie audytu.
Tracing – w razie potrzeby konieczne jest szybkie wyszukanie historii danego produktu (im bardziej szczegółowa, tym lepiej). W przypadku konfliktu z kontrahentem, oskarżenia o niezgodność z przepisami lub w przypadku kontroli potrzebny jest zapis wędrówki danego produktu lub partii razem z lokalizacjami, czynnościami, datami i godzinami.
Jak wdrożyć traceability we własnej produkcji?
Wszystko zależy od profilu firmy, jej organizacji i charakteru samej produkcji. Ważna jest także infrastruktura i poziom skomplikowania procesów. Wszystko sprowadza się jednak do odnalezienia najmniejszej jednostki produkcyjnej, którą można oznaczyć w unikalny sposób, a potem śledzić. Warto poprzedzić wybór oznaczenia odpowiednim researchem, ponieważ od tego zależy opłacalność całego przedsięwzięcia. Oto najczęstsze kody wykorzystywane we wdrażaniu traceability:
- kod kreskowy – najtańszy i najbardziej rozpowszechniony – przydaje się wszędzie tam, gdzie przez taśmy produkcyjne „przewijają” się setki tysięcy produktów dziennie.
- kod QR – nasz faworyt – jednocześnie tani w produkcji (drukuje się takie same nalepki jak w przypadku kodów kreskowych), jednak umożliwia zapis o wiele większej ilości informacji i trudniej go zniszczyć/zabrudzić (większa powierzchnia odczytu).
- kod RFID – nieco droższa opcja, jednak przydaje się w miejscach, w których trudno odszukać daną partię/produkt, a zależy nam na czasie. RFD umożliwia zapis/odczyt na odległość oraz posiada własny bank pamięci.
System IT dla identyfikowalności produktu
To tylko najpopularniejsze i najwygodniejsze formy znakowania produktów, komponentów itp. Jednakże bez względu na wybrany rodzaj kodu, ogromne znaczenie ma to, gdzie trafi informacja w nim zawarta. Przedstawione powyżej wymogi traceability zwracają uwagę na posiadanie odpowiedniego systemu do zapisu ta, przechowywania i odczytu danych. To właśnie bezpieczne i nowoczesne środowisko IT umożliwia prowadzenie nadzoru nad produkcją, stałe monitorowanie czynności i wyrobów. Ale to nie wszystko, co może zaoferować dobry system traceability.
Właściwe uporządkowanie i przejrzyste wyświetlanie informacji ułatwia zarządzanie firmą samemu producentowi. Jednocześnie spełnia on wymogi rozporządzeń i norm, a dodatkowo zyskuje skuteczne narzędzia IT dla siebie i pracowników. Co więcej, wysokiej jakości system może znacznie poprawić wyniki audytu oraz innych kontroli, jakim musi podlegać identyfikowalność. W oczach rewidenta utrzymanie porządku oraz inwestycja w wysokiej jakości produkty IT to dodatkowe punkty dla firmy za należytą staranność.
System TraceON wspiera identyfikowalność w firmach i nie tylko. Stanowi także podstawę do dalszego rozwoju, automatyzacji i digitalizacji różnych czynności. TraceON wspiera nie tylko nadzór w ramach traceability, ale też pozwala na dokładniejsze przyglądanie się produkcji. Na tej podstawie można opracowywać dalsze strategie, szukać źródeł strat, porównywać wyniki, badać jakość półproduktów i wydajność pracowników. I to nie wszystko, ponieważ system TraceON jest bardzo wszechstronny – jednak o tym najlepiej przekonać się na własne oczy.
Zapraszamy do kontaktu – chętnie pokażemy Państwu system TraceON i jego szeroki wachlarz możliwości.
#traceability #łańcuchprodukcji #traceON #agro #producent #produkcja #rośliny #producer #kontrahent
