Traceability – co to jest?

Traceability – co to jest? - Definicja traceability

Termin traceability (z ang. „możliwość śledzenia”) oznacza zdolność do prześledzenia historii, zastosowania lub pochodzenia produktu – od surowca aż po gotowy wyrób trafiający do klienta końcowego.
W praktyce oznacza to, że każda partia towaru, komponent, a nawet pojedynczy produkt może być powiązany z konkretnymi danymi dotyczącymi:

• dostawcy surowców,
• miejsca i daty produkcji,
• maszyn i operatorów uczestniczących w procesie,
• wyników kontroli jakości,
• daty wysyłki oraz informacje o odbiorze.

Rodzaje traceability

W zależności od kierunku śledzenia, wyróżnia się dwa podstawowe typy identyfikowalności:

1. Traceability wsteczne (backward traceability) – umożliwia prześledzenie pochodzenia produktu wstecz, aż do jego źródła (np. skąd pochodził surowiec).
2. Traceability w przód (forward traceability) – pozwala określić, gdzie trafiły produkty po opuszczeniu zakładu (np. do którego klienta dostarczono konkretną partię).

W systemach produkcyjnych często stosuje się pełne traceability, które łączy oba kierunki i tworzy kompletny obraz przepływu materiałów i informacji. System TraceON opracowany przez firmę KORSOL łączy w sobie oba warianty kontroli. Dodatkowo, w trakcie wdrożenia ściśle dopasowuje się go do potrzeb i indywidualnych procesów przedsiębiorstwa.

Dlaczego traceability jest ważne?

Identyfikowalność produktów ma ogromne znaczenie w wielu branżach – od spożywczej i farmaceutycznej, po motoryzacyjną i elektroniczną.
Oto najważniejsze powody, dla których traceability jest tak istotne:

• Bezpieczeństwo i jakość produktów – umożliwia szybkie reagowanie w przypadku wykrycia wadliwej partii (np. wycofanie z rynku).
• Spełnienie wymagań prawnych i norm – wiele standardów, takich jak ISO 9001, ISO 22000 czy IFS Food, wymaga stosowania systemów traceability.
• Optymalizacja procesów produkcyjnych – analiza danych pozwala identyfikować źródła problemów i eliminować nieefektywności.
• Budowanie zaufania klientów – przejrzystość pochodzenia produktów staje się ważnym elementem wizerunku firmy. 

.

Traceability – co to jest? Case study

Dobrym przykładem wdrożenia systemu identyfikowalności jest przypadek anonimowej firmy przetwórstwa warzywno-owocowego, działającej w Polsce, która dostarcza produkty pod markami własnymi sieci handlowych oraz eksportuje przetwory na rynki europejskie.
Celem przedsiębiorstwa było wdrożenie systemu pełnej identyfikowalności w duchu zasady „od pola do stołu” – czyli zapewnienia kontroli nad każdym etapem powstawania produktu: od surowca, przez przetwórstwo, aż po dystrybucję.

Etap 1: Rejestracja danych z gospodarstw

Każdy rolnik współpracujący z firmą ma dostęp do cyfrowej platformy, gdzie wprowadza dane dotyczące:

• gatunku i odmiany uprawianych roślin,
• daty siewu i zbioru,
• użytych nawozów i środków ochrony roślin,
• warunków pogodowych i jakości gleby.

Dzięki temu każda partia surowca ma przypisany unikalny kod pochodzenia, który pozwala prześledzić ją aż do konkretnego pola uprawnego.

Etap 2: Kontrola w zakładzie przetwórczym

Po dostarczeniu surowca do zakładu produkty są ważone, badane laboratoryjnie i oznaczane kodem partii. System automatycznie rejestruje:

• numer partii surowca,
• linie produkcyjne, na których odbywało się przetwarzanie,
• parametry procesu (np. temperatura pasteryzacji, czas obróbki),
• wyniki kontroli jakości i analizy mikrobiologiczne.

Dane te są powiązane z systemem ERP, co pozwala zachować pełną ciągłość informacji o produkcie.

 .

Etap 3: Dystrybucja i dostęp dla konsumenta

Na opakowaniu gotowego produktu (np. soku marchwiowego lub mrożonych warzyw) znajduje się kod QR, który konsument może zeskanować smartfonem.
Po jego odczytaniu uzyskuje informacje o:

• regionie pochodzenia surowca,
• dacie produkcji,
• certyfikatach jakości,
• śladzie węglowym transportu.

Dla firmy oznacza to przejrzystość wobec klientów, a w razie wykrycia niezgodności – możliwość błyskawicznego wycofania partii z rynku.

Traceability – co to jest? - Korzyści z wdrożenia traceability

Przyjrzyjmy się podstawowym wynikom stosowania identyfikowalności produktu w nieco dłuższej perspektywie. Po roku funkcjonowania systemu przedsiębiorstwo odnotowało:

• 40% skrócenie czasu reakcji na potencjalne reklamacje,
• 15% mniejsze straty produkcyjne dzięki szybszej identyfikacji źródeł błędów,
• większe zaufanie kontrahentów i sieci handlowych, które wymagają pełnej transparentności,
• pozytywny efekt marketingowy – konsumenci chętniej wybierają produkty z udokumentowanym pochodzeniem.

Traceability – co to jest? - Podsumowanie

W branży spożywczej, gdzie liczy się transparentność i bezpieczeństwo żywności, systemy identyfikowalności „od pola do stołu” takie jak TraceON stanowią fundament odpowiedzialnej produkcji. Dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak znakowanie QR, RFID czy blockchain, możliwe jest stworzenie w pełni przejrzystego łańcucha dostaw. W nim każdy etap, zaczynając praktycznie od nasiona i na półce sklepowej kończąc, jest kontrolowany i udokumentowany. To wszystko już dziś staje się standardem nowoczesnego, zrównoważonego biznesu, zatem nie warto czekać z wdrożeniem.

Polecamy także lekturę innych naszych artykułów:

Czy Twoja firma potrzebuje traceability?

Zalety traceability dla ekologii i finansów

Traceability dla alergików

Źródło: ScienceDirect

Zobacz jak działa TraceON

 #traceability #produkcja #identyfikowalność #kontrola #jakość #bezpieczeństwo #case #study #coto #backward #forward